Wiele osób zna PIT jako formularze, które utrudniają im życie. Jest to jednak coś znacznie szerszego, niż kilka kartek, które trzeba wypełnić każdego roku. Czym dokładnie jest PIT i na jakiej podstawie prawnej funkcjonuje?
PIT, czy co dokładnie?
PIT to akronim, który pochodzi od angielskiej nazwy Personal Income Tax, czyli, w wolnym tłumaczeniu, osobisty podatek dochodowy. Jest to forma podatku bezpośredniego, gdyż podmiotem opodatkowania jest sama osoba fizyczna, a nie tak jak w CIT – czynność obrotu gospodarczego.
Patrząc na to w ten sposób, można odpowiedzieć, jakich dochodów dotyczy PIT. Będą to m.in.:
- emerytury, renty i zasiłki,
- wynagrodzenia ze stosunku pracy, niezależnie od jej formy – jest on odliczany zarówno w umowie o dzieło, o pracę, jak i zleceniu,
- dochody z prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej,
- przychody z wykonywania wolnego zawodu,
- wszystkie dochody z działalności literackiej, artystycznej, twórczej, naukowej, oświatowej i publicystycznej.
Oczywiście PIT w powszechnym znaczeniu odnosi się też do formularzy, czyli tak zwanych deklaracji PIT. Jest to rodzaj rozliczenia się z podatku od osób fizycznych. W każdym roku dokument ten ulega drobnym zmianom i musi być wypełniony przez każdego, kto posiada osobiste dochody. Zawarte są w nim przeróżne dane – od przychodów, kosztów, zaliczek, aż po metody i formy opodatkowania. Wszystkie te informacje trafiają do urzędu skarbowego.
Formularzy jest wiele i dotyczą one różnych rodzajów podatników. Najbardziej znanym jest PIT 36, gdyż dotyczy typowych przychodów pracownika, ale znajdą się też różne inne, a w tym PIT 38, PIT 37, czy PIT 11.
Co stanowi podstawę prawną dla PIT-u?
Wraz z dniem 26 lipca 1991 roku wprowadzono podstawę prawną dla podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1387). Oczywiście od momentu jej uchwalenia została ona zmieniana wielokrotnie – nowelizowanie odbyło się blisko 300 razy.
W tym wszystkim nie zabraknie też dokumentów, takich jak Konstytucja RP, ratyfikowane umowy międzynarodowe i dziesiątki ustaw, w których znajdują się informacje o prawach i obowiązkach podatników.
Kto musi odprowadzać PIT?
Choć formularze się różnią dla wielu osób, każdy, kto skończył 18 lat i wykazuje dochody, musi rozliczać się z podatku dochodowego. W to wszystko wliczają się też dzieci, które wypełniają formularze wraz z rodzicami.
Warto wiedzieć, że podatek ten jest pobierany tylko od dochodów, które zostały uzyskane na terytorium Polski. Oczywiście są też grupy, które nie mają obowiązku rozliczania się, jednak dotyczy on zdecydowanej większości obywateli.